Önceki bölümlerde manyetik alıcıların; telden çıkan sesi değil de, telin yaptığı titreşimi alarak elektrik sinyallerine çevirdiği detaylı olarak anlatılmıştı. Bundan dolayı, elektro bağlamalarda kullanılan tellerin ve bağlamaya çekilen akordun tonlama üzerinde direk ve çok önemli etkileri vardır.
İdeal elektro bağlama tekne ölçülerinin 39 – 41 cm aralığında olduğu göz önüne alındığında ve tellerin olabildiğince gergin olması gerektiği gerçeğinden dolayı; saz üzerine takılacak tellerin ve çekilecek akordun da buna göre belirlenmesi gerekmektedir.
Seçilen tel ve çekilen akord sebebiyle gevşek kalan tel yapısı çalma sırasında tellerin istenmeyen şekilde kararsız hareket ederek tonlamada bulanıklaşmaya ve boğukluğa sebep olacaktır.
Elektro bağlamalarda kullanılan tellerin kalınlığı, tekne boyutuna ve çekilecek akorda göre değişiklik göstermektedir. Genelde kullanılan (alt tel) kalınlıkları 0.18mm, 0.20mm ve 0.22mm olarak seçilebilmektedir. Bu alt tel ölçülerine göre orta ve üst tel kalınlıkları da belirlenmektedir. Küçük tekne–yüksek akord için daha ince tel, büyük tekne-düşük akord için ise daha kalın tel kullanılabilir. Burada unutulmaması gereken husus; tel kalınlaştıkça tonlama kalınlaşacak ve bulanıklaşacak, tel inceldikçe tonlama incelecek ve netleşecektir.
Tekne boyutu – tel kalınlığı – çekilen akord arasındaki bu ilişki göz önüne alınarak, müzisyenin tercih ettiği tonlama özelliğine göre kombinasyonlar denenerek bulunabilir.
Ayrıca ideal ve temiz bir tonlama için, elektro bağlamalar için özel üretilmiş kaliteli çelik tellerin kullanılmasını söylemeye gerek bile yoktur.
SONUÇ
Bu yazıda, elektro bağlamaların tonlamasını (ses özelliğini) doğrudan etkileyen faktörler incelenmiştir. Olabildiğince sade ve teknik detaylara boğmadan kullanıcıların anlayabileceği şekilde hazırlamaya gayret edilmiştir.
Sıralanan bu faktörler dışında tonlamayı dolaylı etkileyen hususlar da (Saz ile cihaz arasında kullanılan kablo kalitesi, kullanılan anfi-mikser özellikleri, şebekeden kaynaklanan parazitler,..vs) mutlaka vardır. İlerleyen zamanlarda bu ve bezeri faktörler ile ilgili inceleme yazıları da hazırlamaya çalışılacaktır.
Tüm müzisyen ve ilgili arkadaşlara faydalı olması dileğiyle görüş ve önerilerinizi bekliyorum…
Leave a Reply