Elektro Bağlamada Manyetik Alıcıların Tonlamaya Etkileri Nelerdir?

Piyasada çok değişik marka ve modellerde manyetik bulunmaktadır. Bu markaların büyük çoğunluğu elektro ve bass gitarlar için üretilmiş ürünler olmakla birlikte, elektro bağlama için özel olarak üretilen yerli marka ve modeller de (Necarman, Sedef, ..vs) mevcuttur.

Manyetik alıcılar; basit olarak tellerdeki titreşimin meydana getirdiği elektromanyetik etkiyi elektriksel değişim şeklinde algılayıp, değişken elektriksel sinyallere çeviren devre elemanlarıdır. Sanılanın aksine, tellerin meydana getirdiği ses sinyallerinin manyetik alıcılar üzerinde herhangi bir etkisi yoktur. Etkili olan tellerin yaptığı titreşme hareketleridir.

Aşağıdaki resimde manyetik alıcıların basit olarak yapısı gösterilmiştir:

Manyetik alıcılarla ilgili olarak çok çeşitli alternatifler olmakla beraber genelde elektro sazlarda çift kanallı gürültü önleyici (Humbucker) manyetik alıcılar tercih edilmektedir. Tek kanallı (Single) tipi manyetik alıcılar ilk zamanlarda elektro sazlarda kullanılmış olsa da, tonlama eksikliklerinden dolayı artık tercih edilmemektedir.

Manyetikler, elektro bağlamalarının tonlama yapısını doğrudan etkileyen en önemli unsurlardan birisidir. Elektro sazlarda kullanılacak manyetik alıcılarla ilgili birçok alternatif bulunmaktadır. Kullanılacak olan iki manyetik aynı marka ve model seçileceği gibi farklı marka ve modellerin kombinasyonları da tercih edilebilmektedir.

Ancak, gelişigüzel manyetik seçimi yapmak istenen tonlamanın elde edilmesinde sıkıntı olabilmektedir. Örneğin, bass gitar için tasarlanıp üretilmiş bir manyetik modelini elektro bağlamada kullanmak, istenen tonlamanın alınmasını engelleyebilecektir. Bundan dolayı, piyasada çokça denemiş ve kabul görmüş marka ve modelleri kullanmak daha doğru bir seçim olacaktır. Tabii ki, elektro bağlamalar için uzun yıllar araştırma-geliştirmeleri yapılan yerli markaların ürünlerini kullanmak çok daha mantıklıdır.

Elektro gitarlar için tasarlanan her manyetiğin (Elektro gitarın fiziki yapısı, ses frekans bölgesi, tel özellikleri, akord düzeni, vs sebeplerden dolayı), elektro bağlamalarda yüzde yüz verimle çalışması ve istenilen tonlamayı vermesi bazı durumlarda mümkün olmamaktadır.

Yerli üretim manyetikler ise, tüm AR-GE aşamaları elektro bağlamalar için yapıldığından dolayı çok daha verimli çalışmakta ve karakteristik tonlama yapısına daha uygun ses özellikleri sağlayabilmektedir.

Bir başka konu da; manyetiklerin üretildiği materyallerin (özellikler bobin telleri, mıknatıslar ve bağlantı kabloları) kalite ve özellikleridir. Ucuz Uzak Doğu-Çin malı manyetiklerde kullanılan bu materyaller haliyle kalite olarak daha alt seviyede olduğundan dolayı, hem ürünlerin ömürleri daha kısa olmakta hem istenen tonlamayı almakta güçlükler yaşanmakta hem de elektronik devreler, yükselteçler ile aralarında uyumsuzluklar ortaya çıkabilmektedir.

Bir başka önemli konu da manyetiklerin fiziki yapısıdır. Genel olarak piyasada tek parça metal nüve kullanan çubuklu manyetikler ve 6 parça vida tipi metal nüve kullanan noktalı manyetikler yaygındır. Noktalı manyetikler, 6 adet tel kullanan elektro gitarların tel aralığına göre tasarlanmış ve her metal nüve bir tele karşılık gelecek şekilde üretilmiştir. Bu tür manyetiklerin elektro bağlamalarda kullanıldığında, bağlamanın tel aralıkları gitardan farklı olduğu için teller metal nüveleri direk olarak karşılayamamaktadır. Bundan dolayı da, bazı müzisyenlerin sıkça şikayet ettikleri; alt telin tonlaması çok temiz ve güzel ancak orta tel tonlaması mat ve boğuk..vs sorunlar yaşanmaktadır. Çubuk tipi metal nüve kullanan manyetiklerde bu tür aksaklıklar daha az yaşanmaktadır.

Manyetikler konusunda burada anlatılanlar, ideal durumların sıralanmasından ibarettir. Ancak, tonlama özellikleri müzisyenlerin zevkleriyle de doğrudan orantılıdır. İdeal olmayan şartlardaki manyetikleri kullanan ve tonlamasını çok beğenen müzisyenler olabileceği gibi; en ideal manyetikleri kullanıp tonlamasını beğenmeyen müzisyenler de olabilecektir.